Gravad lax (gemarineerde zalm met dille), homemade pesto of een verrukkelijke pad thai. Met kruiden uit eigen tuin zet je deze gerechten binnen een handomdraai op tafel. Ben je niet zo’n keukenprins(es)? Til dan je drankjes naar een hoger niveau met verse kruiden. Wat dacht je van een heerlijk geurende muntthee, frisse mojito of spicy gin tonic? Lees snel verder hoe je een kruidentuin kunt maken en bekijk de voorbeelden.

Soort kruiden

Welke kruiden je in jouw kruidentuintje plant, is helemaal aan jou. Wil je kruiden gebruiken om mee te koken? Begin dan met peterselie, bieslook, basilicum, dille, rozemarijn en munt. Je kunt je keuze ook laten afhangen van je voorkeur voor een bepaalde keuken. Hou je bijvoorbeeld van Italiaanse gerechten, dan mag bascilicum niet ontbreken. Fan van de Oosterse keuken? Vergeet dan niet om koriander te planten. 

Je hoeft natuurlijk niet alleen maar kruiden te planten die je gebruikt. Kruiden kunnen ook een puur decoratieve functie hebben. Lavendel is zo’n typische verschijning die je in veel tuinen tegenkomt. Net als tijm. Beiden verspreiden een heerlijke geur die je zintuigen prikkelt. Wil je wat inspiratie voor jouw kruidentuin? Bekijk dan de kruiden in onderstaande lijstjes.

Kruiden voor in je theetuin

• Artemisia dracunculus, Dragon
• Mentha Suaveolens ‘Apfel’, Appelmunt
• Mentha spicata ‘Moroccan’, Marokkaanse munt
• Mentha piperita, Pepermunt
• Rosmarinus officinalis, Rozemarijn
• Thymus x citriodorus ‘Aureus’, Citroentijm

Keukenkruiden

• Allium schoenoprasum, Bieslook
• Anethum graveolens, Dille
• Coriandrum sativum, Koriander
• Foeniculum vulgare ‘Purpureum’, Venkel
• Laures nobilis, Laurier
• Levisticum officinale, Lavas (Maggi)
• Mentha spicata, Munt
• Ocimum basilicum ‘Genovese’, Bascilicum
• Origanum vulgarisare, Oregano
• Petroselinum Crispum ‘Thujade’, Peterselie
• Rosmarinus officinalis, Rozemarijn
• Salvia officinalis ‘Purpurascens’, Salie
• Thymus vulgaris, Tijm

Kruiden voor je cocktails

• Mentha spicata, Munt
• Ocimum basilicum ‘Genovese’, Bascilicum
• Rosmarinus officinalis, Rozemarijn
• Thymus vulgaris, Tijm
• Thymus x citriodorus ‘Aureus’, Citroentijm

Een kruidentuin maken

Nu je weet welke kruiden je gaat planten, is het tijd om de kruidentuin aan te leggen. Er zijn een aantal dingen waar je rekening mee kunt houden.

Welke kruiden mag je bij elkaar planten?

Je weet misschien al dat je niet alle kruiden met elkaar kunt combineren. Dat komt omdat sommige kruiden met elkaar gaan kruisen, zoals dille en venkel. De gekruiste variant geeft veel minder smaak af. Dat wil je natuurlijk niet. Voorkom kruisbestuiving door deze kruiden apart te planten. Andere kruiden, zoals munt, groeien zó snel dat ze andere kruiden overwoekeren. Ook die plant je dus liever apart. 

Iets anders waar je rekening mee moet houden is de standplaats. Sommige kruiden staan graag in de volle zon, terwijl andere het beter doen in halfschaduw. Deze kruiden kun je dus niet met elkaar combineren. Dan zijn er nog Mediterrane kruiden zoals rozemarijn, tijm, salie en oregano, die graag in droge grond staan en dorstige kruiden zoals peterselie en bascilium die juist veel water willen. In onderstaande tabel zie je de kenmerken per  kruid.

	Standplaats	Waterbehoefte	Winterhard	Bijzonderheden
Basilicum	zon, niet te heet	veel water, losse grond	nee
Bieslook	veel licht	humusrijk	ja
Dille	zon, uit de wind	veel water	nee	niet met venkel combineren
Dragon	zon	vochtig, goed doorlatende grond	matig	woekert sterk
Koriander	zon	losse grond	nee
Laurier	zon, in de wind	niet te nat, kalkhoudend	nee	houdt niet van vorst; groenblijvend
Lavas	zon, halfschaduw	vochtig, voedingstofrijk	ja
Lavendel	zon, in de wind	droog, kalkhoudend	ja	groenblijvend
Munt	halfschaduw	vochtig	ja	woekert, moet alleen
Oregano	zon	droog, kalkhoudend	ja
Peterselie	zon, halfschaduw	vochtig, doorlatend, voedingstofrijk	ja	niet naast ui, sjalot, knoflook planten (remt de groei van peterselie); vitaminerijk; groenblijvend
Rozemarijn	zon, uit de wind	droog	nee, niet in koude gebieden	groenblijvend
Salie	zon, warm	droog	matig, met bescherming	groenblijvend
Tijm	zon	droog, zanderig, voedingstofarm	ja	groenblijvend
Venkel	zon, halfschaduw, schaduw	droog	matig, met bescherming

Zaaien of planten?

Nu is het tijd om te bepalen of je de kruiden zelf kweekt of dat je kant-en-klare plantjes koopt. Beide opties zijn mogelijk. Als je de kruiden zelf zaait moet je iets langer wachten tot je resultaat hebt. Als je de kruiden direct in de grond zaait, kun je dit het beste vanaf april of mei doen. 

In de supermarkt vind je ook kruidenplantjes die je kunt gebruiken voor je kruidentuin. Als je al eens een kruidenplantje in de supermarkt gekocht hebt, viel het je misschien op dat deze al snel het loodje legde. Dat komt omdat kwekers heel veel zaailingen in een pot planten. Als je dus een kruidenplantje uit de supermarkt hebt, verdeel hem dan over andere potjes. Knip het grootste deel van het loof terug en je zult zien dat de planten gewoon weer uitlopen.

Kruidentuin maken: 5 voorbeelden

Je weet inmiddels welke kruiden je gaat planten en waar ze terechtkomen. Nu is het tijd om na te denken hoe jouw kruidentuintje eruit komt te zien.

Verticale kruidentuin maken

In een kleine tuin is een verticale kruidentuin een goed idee. Je benut niet alleen de ruimte, tegelijkertijd bekleed je ook een schutting of een kale muur. Van onderstaande voorbeelden ben ik het meest gecharmeerd van het raster waaraan je bloempotten met een haak hangt. Je kunt ze dan precies hangen waar je wilt. Ook kun je ze met andere bakken zoals met een grotere hangende bloembak combineren. Deze bloempotten met haak vind je in allerlei kleuren en maten.

Kruidenborder

Je kunt je kruiden natuurlijk ook gewoon in je border planten. Let er dan wel op welke soorten kruiden je kiest, zodat ze elkaar niet overwoekeren. Ook is het handig als je in je border staptegels plaatst, zodat je de kruiden goed kunt oogsten. Je hoeft geen speciale kruidenborder aan te leggen, door kruiden te combineren met groente en sierplanten versterk je ze alleen maar.

Kruidenspiraal

Een andere veelvoorkomende variant is een zogenaamde kruidenspiraal. In mijn blogpost ‘Hoe verwerk je groente en fruit op een mooie manier in je kleine tuin?’ noemde ik hem ook al. Het voordeel van een kruidenspiraal is dat alle kruiden in voor hen gunstige groeiomstandigen staan. Helemaal bovenin plaats je bijvoorbeeld kruiden die weinig water behoeven, terwijl je meer vochtminnende kruiden onderaan plant.

Apothekerstuin

In een apothekerstuin plant je kruiden in een dambordmotief. Dit zorgt ervoor dat elk kruid zijn eigen afgebakende ruimte heeft en je weinig last hebt van onkruid. Je hoeft geen paden aan te leggen, want elk kruid is makkelijk bereikbaar.

Kruidentuin op plukhoogte

Om je kruiden optimaal te oogsten is een kruidentuin op plukhoogte ideaal. Je maakt de bakken bijvoorbeeld van bielzen, houten planken of cortenstaal. Het voordeel van een verhoogde plantenbak is dat het water beter wegloopt. In een verhoogde plantenbak heb je ook minder last van onkruid en dieren die van je kruiden komen smullen. 

Zoals je ziet is het in elke tuin mogelijk om kruiden te verbouwen. Gebruik de kruiden in de keuken of geniet ervan in je tuin. Kruiden groeien makkelijk, dus een kruidentuin maken is zelfs voor de meest onervaren tuinierder weggelegd. Als jouw kruiden te snel groeien, kun je ze na de oogst bewaren door ze te drogen (werkt goed bij tijm en rozemarijn) of invriezen, dat doe je bijvoorbeeld in ijsblokjeshouder.